Wiervinnen deel I: Werking en mogelijkheden

Delen

Wiervinnen, op sommige spots zijn ze onontbeerlijk. Deze vinnen bewijzen niet alleen hun nut indien er teveel wier groeit, maar zorgen ook dat je een kortere vin kunt varen in ondiepe  wateren zoals bijvoorbeeld Strand Horst of Schellinkhout. In deze blog een korte uitleg over de werking en mogelijkheden. In een volgende blog probeer ik een overzicht te geven van zoveel mogelijk wiervinnen, aangevuld met gebruikers ervaringen, vinomschrijving, beschikbare maten, materiaal en kosten.

De wiervinnen van Wolfgang Lessacher lopen voorop in de ontwikkeling en zijn wat dat betreft al jaren een benchmark, maar er zijn natuurlijk heel wat andere merken in omloop. Vooral voor slalom en speed zie je de laatste jaren steeds meer specialistische vinnen verschijnen die zichzelf uitgebreid bewezen hebben.

Wiervinnen vragen een andere vaarstijl dan gewone vinnen, maar wat maakt deze vinnen nu zo anders? Het eerste wat opvalt is de schuine hoek naar achteren ten opzichte van een normale rechtopstaande vin. Er wordt meestal gewerkt met een rake / hoek van 45⁰, maar er zijn ook vinnen met een hoek van 30 tot 50 graden. Nadeel van deze hoek is dat de vin normaal gesproken minder lift genereert. Dit proberen de ontwerpers te compenseren door de keuze van stijver/ dikker materiaal.

Vanaf circa 2010 kunnen wiervinnen iets makkelijker scherper aan de wind varen, maar er blijven natuurlijk wel nadelen. De kortere lengte van een wiervin produceert minder lift, en is moeilijker op de kant te varen/te railen. De moderne, bredere planken vereisen echter een minimumniveau van lift. Slechte wiervinnen veroorzaken net zoals een te kleine vin voortdurend ‘spin outs’. Wiervinnen creëren hun lift en grip, hoofdzakelijk door een groter oppervlakte en een dikker profiel. Wiervinnen moeten ten minste even goed zijn als de serie-vin maar dienen vaak  nog iets groter te worden gekozen. Zelfs met de iets grotere vin blijft het board vlakker op het water liggen, de controleerbaarheid in veel wind is bij sommige wiervinnen beter dan de diepe Freeride en slalom vinnen, hier heeft het gebrek aan lift een positief effect.

In verband met de bovengenoemde redenen (minder lift, board blijft vlakker, moeilijker te railen) kun je met sommige vinnen minder scherp aan de wind surfen, moet je meestal iets rechterop varen en dien je niet direct veel druk te geven op je achterste voet.

Korte technische uitleg over vinnen:

De hoek van de vin met het board noemen we 'rake'. De invloed van de rake is primair lift, als tweede extra controle en als derde vinrendement. De profieldikte neemt af bij toenemende rakehoek. Voor lange vinnen met veel rake kun je de voorkant van de vin een stuk over de voorkant van de base laten uitsteken. Dit maakt dat het vinden van de perfecte trim van een vin met een grote rake lastig is. 

Chord is een rechte lijn evenwijdig aan de leading edge van base naar vintip. 

 

Bron: www.seabreese.com

Een dikker profiel is niet perse langzamer maar de lift:drag ratio is wel van belang. Indien de vin te dik word zal er meer ventilatie optreden (ventilatie wordt veroorzaakt door dat er lucht in de vacuümzone gezogen wordt waardoor de lift plotseling zal wegvallen). Deze ventilatie wordt hardnekkiger indien het dikke deel van de vin zich dichter bij het wateroppervlak bevindt (Lessacher komt hiervoor met de duo cut als oplossing voor dit probleem). Dit verklaart ook waardoor de korte wier/speedvinnen met een dikker profiel beter presteren op vlak water, omdat ze dan minder last van drag en ventilatie hebben.

Hoe komen ze op de geselecteerde lengtes uit bij wiervinnen?

Bij een rechtbenige driehoek van 45 zijn de twee rechte zijdes bijvoorbeeld 10 cm. De schuine zijde is dan√(10²+10²) = 14,14 cm. Bij een wiervin met een diepgang van 32 cm met een rake van 45⁰ is de diagonale lengte van de vin 32 x 1,414 = 45,24 cm. Deze omrekeningsfactor van 1,414 blijkt een ervaringsfactor waarmee de te gebruiken lengte van een wiervin globaal te berekenen is.

Let op! Sommige merken worden kleiner gevaren en andere groter. Van te voren de goede maat bepalen scheelt een hoop irritatie (en geld).

Materiaalkeuze:

Normaal gesproken zal er gekozen worden voor materiaal wat zo stijf mogelijk is, waardoor er voldoende lift kan worden gegenereerd. De keuze is dan voornamelijk uit G10, carbon, G10-carbon composiet, waarbij de carbon vinnen vaak positief opvallen in kwaliteit en negatief in prijsklasse. De prestatieverschillen lijken kleiner.

Als materialen voor wiervinnen wordt het meest gebruik gemaakt van G-10. Dit bestaat uit tien lagen van 'met epoxy geïmpregneerd glasvezelmatjes' die met enorme kracht samengeperst en verhit worden. Dit levert een enorm sterke en stijve vin op.

Een verbetering (en dat maakt het ook duurder) van de G-10 vinnen is de Carbon G-10 bouwwijze. Dit is het G-10 systeem gecombineerd met aan beide kanten een carbon sandwichlaag. Sterker en stijver dan de G-10, maar vooral duurder. 

Freeride, Freerace en slalom:
Er zijn ondertussen verschillende modellen wiervinnen op de markt met bepaalde kenmerken. Moeilijkheid is om bij langere vinnen het middelpunt niet te ver naar achteren te laten schuiven waardoor de vaareigenschappen te nadelig beïnvloed worden. De verschillende vinnenbouwers komen met verschillende oplossingen om nadelige vaareigenschappen op te lossen en voldoende lift te genereren.

 De Lessacher Charmeleon was het eerste ontwerp met een sterk afwijkende design in de trailing edge. De lamellen zouden moeten zorgen voor minder spin outs. Dit type vinnen geeft een goedmoedig vaargedrag zonder radicale spin-outs. Als het board zijdelings gaat glijden kun je met het openen van je zeil en verminderen van de druk op de achterste voet dit probleem makkelijk oplossen.

Andere modellen hebben een lichte concaaf richting de trailing edge. Dit zou moeten zorgen voor minder drag en minder spin outs. Dit zie je bijvoorbeeld bij de Lessacher Duo Cut. Hierdoor is het werkzame gedeelte van de vin ook iets dikker (=genereert meer lift, dus kan kleiner gevaren worden).







Bij de Tribal wiervinnen kiezen ze voor een meer rechtopstaande base, waardoor het middelpunt van de vin minder naar achteren verplaatst dan een traditionele wiervin en de vin meer aanvoelt als een gewone rechte vin. Wier wordt afgevoerd door de toenemende curve naar de tip van de vin.







Een ander mogelijkheid om het middelpunt van de vin naar voren te brengen is het verschuiven van de vin, door hem een stukje voor de base te zetten. Dit zie je onder andere bij vinnen zoals de Project11 Bull weed, de Unifiber Antiweed FWD (lessacher design), de Tectonic Weeddemon, de T-Zone Weed Race of de MFC Weedburner.

Speed:
Bij speedvinnen zie je verschillende vormen voor bij komen. Voor speedvinnen is een chord: thickness ratio van 12-14 % optimaal. Door de dikkere vin (met meer lift) kan een kleiner model gebruikt worden, waardoor er minder drag optreedt. Qua vormen zie je delta/shapes, duo/cuts en naar voren geplaatste vinnen. 

Speciaal voor speed in ondiep water zijn er een heel aantal merken die goede vinnen produceren. De Vector Weed speed, de mXr Weedspeed, de Lessacher Duo cut en een C3 Custom hebben de 40 knopen aangetikt. Deze speedvinnen hebben vaker een lagere rake van circa 30⁰ terwijl de traditionele wiervinnen een rake van 45⁰ hebben.

mXr Weed Speed

Vector Weedspeed

Le Wo Duo Bull Speed

  

Lichtweer:

Voor lichtweer heb je een probleempje met wiervinnen. Hoe krijg je een 85+ cm breed board wat voor vroeg aanplaneren het liefst een flexibele vin heeft, zover om goed te functioneren met een stijve vin. Er zijn tegenwoordig wat mogelijkheden voor de brede slalomboards en formulaboards. Zo wordt er veel gesurft met ConceptX Weed en Lessacher Duo cut formula vinnen van 40 cm en de Tribal Weed Speed (41 en 43) onder slalom-/formulaboards. Deze vinnen kunnen onder een 90+ cm breed board een 10 m² zeil goed verdragen. Voordeel van deze vinnen is de goede snelheid en stabiliteit. Nadeel is wel dat dit soort vinnen het board erg vlak houdt, waardoor ze moeilijker over de achterste voet te varen zijn. Bij teveel druk, gaan ze over in een spin-out. De prijs/kwaliteit verhouding van de ConceptX is opvallend goed. De ConceptX is via de webshop te koop voor circa 90 euro en is een goede allround vin, geen uitblinker qua snelheid, hoogtelopen. Ook de Tribal Weed Speed (43 cm) schijnt goed te functioneren onder de brede slalomboards met een 10 m² zeil. Deze vin kan veel zijdelingse druk opvangen, deze vin kost echter rond de 249 euro.

Lessacher komt nu met een nieuwe serie vinnen onder de naam Project11 Bull weed en Balance weed, deze krijgen redelijk goede recensies. Deze vinnen kunnen relatief veel druk op de zijkant verwerken, waardoor hij zeer geschikt is voor de brede boards met de voetbanden ver naar buiten. Loopt goed hoogte, geen spin outs, ook in de chop goed gijpen. Eindsnelheid is redelijk. De vin is leverbaar vanaf mei 2017 via een webwinkel in Duitsland, de prijs is met 84 euro (excl. Verzendkosten) meer dan oké.

ConceptX Weed

Project 11 Bull Weed

Typische problemen met een wiervin:

Omdat de vin relatief verder naar achteren rijkt ten opzichte van een reguliere vin, is het noodzakelijk om op zoek te gaan naar een andere trim dan je gewend bent met je setje. Zo zal je iets rechter op moeten staan en is het wijs om je giek niet te hoog en de mastvoet iets naar achteren te zetten. Begin met 2 centimeter en probeer in kleine stapjes wat ideaal is.

Bij de grotere vinnen kun je pas echt druk geven op de achterste voet indien goed gepowered.

Een zwevend voorste voetje kun je verminderen door de mastvoet 2 cm naar achteren te zetten, de giek te verlagen en de trapeze koorden iets korter te varen.

Minder hoogte lopen blijft een probleem, je moet het board iets meer op de achterste voet kunnen varen, terwijl de vin niet altijd deze druk kan weerstaan. 

Voor de FWD vinnen zoals de Project11 Bull weed of de Unifiber Antiweed FWD (lessacher design) is dit minder van toepassing omdat de vin uitsteekt voor de vinkast. Bij deze vinnen verdient het aanbeveling om een stukje folie op je board te plakken voor de vinkast om de kans op beschadigingen te verkleinen. Ook moet je deze vinnen altijd naar achteren kantelen om ze te verwijderen.

Zo, dat was een heel verhaal. In een volgende blog zal ik een (zo volledig mogelijk) overzicht geven van de verschillende wiervinnen welke momenteel op de markt zijn, zo mogelijk voorzien van de maatvoering, aanschafprijs, materiaal en gebruikers ervaringen van verschillende surfers.

Het grote wiervinnen overzicht vind je hier:
http://mijnwindsurfblog.blogspot.nl/2017/02/wiervinnen-deel-ii-het-grote-overzicht.html

Bron: http://users.telenet.be/fanaticfanart/surf.htm, www.seabreese.com en verschillende vinleveranciers.

Delen